Batı Afrika ülkesi Nijer’de dün bir grup askerin televizyondan duyurduğu darbeye destek verenler başkent Niamey’de sokaklara döküldü.
İktidar partisinin binaları yağmalandı, çevrelerindeki bazı binalar ve arabalar ateşe verildi.
Bazı aktivistlerin Rus bayrağı taşıdığı görülürken Moskova, askerler tarafından gözaltına alınan Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum’un serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Batılı ülkeler ve Birleşmiş Milletler de darbe girişimini kınadı ve Bazoum’un serbest bırakılmasını talep etti.
İki yıl önce seçilen Bazoum, ülkedeki cihatçı militan grupların faaliyetlerine karşı Batı ile işbirliği yapan kilit bir isim.
Fransa’nın eski bir sömürgesi olan Nijer, 1960 yılında bağımsızlığını ilan etti.
ABD ve Fransa’nın uranyum zengini ülkede askeri üsleri bulunuyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Bazoum’a “tereddütsüz destek” verdiklerini açıkladı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de Bazoum’un “derhal ve koşulsuz olarak” serbest bırakılmasını talep etti.
Bazoum’un Twitter hesabından yapılan açıklamada, “Zor kazanılan başarılar korunacaktır. Bunu demokrasi ve özgürlüğe gönül vermiş tüm Nijerya halkı görecek.”
Cunta henüz bir lider açıklamadığı için Nijer’de kimin sorumlu olduğu hala belli değil.
Devlet televizyonu ise vatan müziği ve Kuran ayetleri eşliğinde darbeci askerlerin tasvirlerini tekrar yayınlıyor.
Niamey’de mağazalar açık ama darbe yanlılarının gösterileri görülüyor.
Rus bayrağı taşıyan bazı aktivistlerin taşıdığı pankartlarda “Kahrolsun Fransa” ve “Yabancı üsler dışarı” yazıları görüldü.
Polis, iktidar partisi binalarına yaklaşan aktivistleri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
Darbe yanlıları, hükümeti yolsuzluk ve güvenlik sorunları konusunda önlem almamakla suçluyor. Cihatçı militanların uzun süredir devam eden faaliyetlerinin tamamlanamaması da ülkede yankılara neden oluyor.
Son yıllarda Nijer’in iki komşusu Mali ve Burkina Faso’da da darbeler oldu ve her iki ülkedeki yeni askeri liderler Moskova’ya yakın bir profil çizdiler.
Telegram’da yayın yapan bazı Kremlin yanlısı yorumcular, mevcut durumun Rusya ve Wagner’in devreye girmesi için elverişli bir zemin oluşturduğunu savunarak darbeye destek verdiler.
Ancak Moskova’nın askeri darbede herhangi bir etkisinin olduğuna dair bir kanıt yok.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ülkedeki anayasal düzenin yeniden sağlanması gerektiğini söyledi.
Ankara, “Dost ve kardeş Nijer’de anayasal düzen ile toplumsal barış ve istikrarın bozulmamasını temenni ediyoruz.”
‘Nijer, Batı için sadık bir üs değil’
BBC Güvenlik Muhabiri Frank Gardner, darbe girişiminin ülkede istikrarı sağlamak isteyen Batılı ülkeler ve Fransa için kötü haber olduğunu söyledi.
Rus Wagner kümelenmesi Fransa yerine Mali’de etkisini artırırken, Paris bölgedeki operasyonlarının merkezini Nijer’e kaydırdı.
Gardner’a göre bu darbe kısa süreli de olsa Nijer’in güvenli bir üs olamayacağını da kanıtladı. Bölgedeki Batı etkisi her geçen gün erozyona uğruyor.
Burkina Faso, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali’deki hükümetler, Rus Wagner kümesiyle işbirliği yapmayı seçti. Kremlin’in bölgedeki etkisi bu şekilde artmış görünüyor.
Ülkedeki istikrarsızlık, yönetim boşluğu ve hükümete karşı tepkiden beslenen IŞİD ve Al-Rule bağlantılı kümeler bu durumdan yararlanabilir.
